Dursun EROĞLU
Hükümet 2014 yılı tahmini bütçesini hazırladı ve meclise verdi. Siyasetin en önemli ve kritik konusu bence vergidir; verginin kimden alınıp kime verileceğidir… Gerisi parlamentoda, sokakta devam eden kayıkçı kavgasından, laf cambazlığından öteye gitmez..
Kimin sağcı-solcu, kimin haktan-adaletten ve halktan yana olduğu anlamak için lafa değil vergi karnesine bakarım!
Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı bütçe, bazı “güncellemeler” dışında 2013 bütçesi gibi. Türkiye’de vergi yükünün kimlerin sırtında olduğu/olacağı belli.
Peki devlet topladığı vergileri harcarken, verginin büyük bölümünü ödeyen kesimleri kolluyor mu? Yoksa vergi aldığı kesimleri kendisi için bir tehdit gibi görüp, topladığı vergileri kendi çıkarını, iktidarını (vergi ödeyen vatandaşlara karşı) güvence altına almaya dönük bir vizyonla mı dağıtıyor?
Lafta, “Herkesten kazancına göre vergi alınır…”
Böyle bir “vergi adaleti” var mıymış, gelin, bakalım.
Devletin 2014 için hesapladığı net bütçe geliri 394 milyar 634 milyon lira (brütü 425 milyar).
Peki bu rakam nelerden oluşuyor?
Vergi: 378 milyar.
Teşebbüs ve mülkiyet geliri: 8 milyar.
Faiz, kurum payı, taşınmaz vs. satış geliri: 28 milyar.
Yani devlet, kasaya girecek 394 milyarın 378 milyar lirasını vatandaştan vergi olarak toplayacak. Devletin kendi faaliyet geliri sadece 35 milyar lira…
Peki, bu 378 milyarlık vergiyi kim ödeyecek?
Gelir Vergisi: 73,2 milyar.
Bunun 67,1 lirası “tevkifat”la. Yani işçi, memur, ücretliler, çalışanlar tarafından ödeniyor.
Kendi işi olan, irili ufaklı “patron”ların tabi olduğu “Beyana dayanan” Gelir Vergisi sadece 4 milyar lira…
Demek ki neymiş? Bakmayın siz şatafatlı törenlerle “vergi rekortmeni” reklamlarına, patronların kişisel gelirleriyle ilgili ödedikleri vergi, çalışanların ödediğinin yanında devede kulak…
73 milyarın sadece 4 milyarı…
Şirketlerin ödediği Kurumlar Vergisi’nin tamamı ise 33,9 milyar lira.
Ücretlinin ödediği 67,1, patronların ödediği 4, şirketlerin ödediği 33,9 milyar, etti 105 milyar…
O zaman asıl vergi yükü kimin sırtında?
“Dâhilde alınan mal ve hizmet vergileri”: 165,3 milyar… Yani her gün marketten bir şey alırken, fiyatın içinde ödediğimiz KDV’ler...
Araç sahiplerinin her yıl ödediği MTV: 8,6 milyar.
Özel Tüketim Vergileri (ÖTV): 89,5 milyar lira.
Bu paranın 47,2 milyar lirasını akaryakıt ve doğalgaz kullananlar ödeyecek.
Sigara içenlerin cebinden 21,9 milyar, alkollü içki içenlerin cebinden de 5,8 milyar çıkacak. 11 milyar lira araba satın alanlardan, 3,1 milyar dayanıklı tüketim malı alacaklardan, 4,6 milyar lira da cep telefonu kullanacaklardan özel iletişim vergisi olarak çıkacak.
Önemli vergi kaynaklarından birisi de ithalat. İthalde alınan KDV 64,8 milyar lira.
Merak etmeyin bu parayı ithalatçı firmalar kedi karından ödemiyor. İthal ettikleri malın üzerine koyuyor, sonuçta da para sokaktaki vatandaşın cebinden çıkıyor.
Maliye 2014’te 10,4 milyar lira Damga Vergisi,15,2 milyar lira Harç tahsil edecek. Bunun 8,3 milyarı tapu, kalanı da yargı ve noter harcı olarak tahsil edilecek.
Hani bir algı vardır: “Vergiyi tabi ki zenginler, servet sahipleri öder. Fakirin neyi var da vergi ödeyecek”.
Demek ki bu pek doğru değil.
Kazandığı paranın vergisi habersiz, maaşından kesilen… Sonra da sanki hiç vergi ödememiş gibi yediği içtiği her şey için her kalemde ayrı ayrı vergi ödemek zorunda kalan… Aldığı parayı gıdaya, beyaz eşyaya, ev ve arabaya yatıran, arabasına yakıt, evine doğalgaz almaktan geriye kalanla sadece eş dostla iki kadeh atma, arada iki tellendirme gibi alışkanlıkları olan ortalama vatandaş var ya…
Eğer devlet, vergi ödeyenlere hizmet etmeye dönük bir aygıt olsaydı, memleketin en gözde insanları onlar olurdu.
Siyasi iktidarlar, başbakanlar, bakanlar, vali, belediye başkanları, polisler vs. ay başında aldıkları maaşın bu insanların cebinden çıktığını düşünerek, onları görünce toparlanır, kendine gelir, güler yüz gösterir, saygı duyar, yardımcı olmaya çalışırdı.
Takdir sizlerin…
Karşımdaki “2014 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı ve Bağlı Cetveller” kitabı tam 296 sayfa…
Haftaya, toplanan vergilerin nereye harcandığına bakalım.
İyi pazarlar…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder