Onur Market iddialı geliyor

Bursa'da perakende sektörünün en büyük kuruluşlarından Şaypa, geçtiğimiz aylarda İstanbul merkezli Onur Marketlerli tarafından satın alındı. Şaypa'nın geleceğini ve nelerin değişeceğini, Özen Grup İcra Kurulu Başkanı Cemal Özen ile konuştuk.

Şaypa'nın yeni patronu Cemal Özen, 2017 yılının ilk çeyreğinde Şaypa levhalarının tamamen kaldırılarak yerine “Onur” levhalarını asılacağını, mağaza konseptlerinde de bazı değişiklikler yapacaklarını söyledi. Özen, değişimin “tüketici lehine” olacağı konusunda net bir iddia ortaya koyuyor.

- Şaypa Bursa'da çok bilinen bir marka, ancak Onur adını ilk kez duyuyoruz. Onur Marketleri hakkında biraz bilgi verir misiniz?

Onur Gıda, 1979 yılında küçük bir bakkal dükkânı ile temelleri atılmış, kuruluşundan bugüne, gıda perakendeciliğine devam etmiş, ama dönemsel olarak gıdanın yanında beyaz eşya, tekstil gibi sektörlerde de perakendecilik yaparak varlığını sürdürmüş bir aile şirketidir.

Perakende sektörü Türkiye’de 90'lı yılların sonunda bir değişim sürecine girdi. Semt bakkallarından çok amaçlı market zincirlerine uzanan bu dönüşüm ile birlikte biz de beyaz eşya ve tekstil sektörlerindeki hizmetlerimizi sonlandırarak, perakende sektörüne yeniden adım atmış olduk. İlk mağazamızı 1996 yılında İstanbul’da açtık. Bu yıl 20’nci yılımızı kutluyoruz. İstanbul’dan çıktığımız bu yolda bugün 6 ilde 153 mağaza ve 4 bin 658 kişilik profesyonel bir ekiple hizmet veren bir marka haline geldik. Bu sene 20. Kuruluş yılını kutlayan Özen Grup olarak; perakende, gayrimenkul, tarım, gıda, inşaat ve otomobil sektörlerinde faaliyet gösteren 6 firma ve 1 vakıftan oluşuyoruz.

Özen Grup'un amiral gemisi Onur Market’tir. Diğer firmalarımız perakendedeki gücümüzü destekleyen kuruluşlardır.

- Diğer kuruluşlar?

Mesela bunlardan birisi Onursal Tarım.. Onursal Tarım, Antalya menşeli, ürünü doğrudan köylüden alan, Antalya Kumluca'da 9 bin metrekare tesiste; ürün paketleme, entegrasyon, ayrıştırma, boylama faaliyetleri sürdüren bir markadır.

- Sebzeyi doğrudan çiftçiden alıyorsunuz...

Yaş sebze ve meyve işleme ve paketleme tesisimiz, Kumluca merkezde. Onursal Tarım olarak, üst üste üç yıl bölgesinde ihracat birinciliği almış bu tesisi satın aldık ve bölgeye yatırım desteğinde bulunmuş olduk. Onursal Tarım, Onur Market müşterilerine daha taze ürün sunmak için bize destek sağlıyor ve farklı kılıyor. Dalından koparılmış bir ürünü 18 saat sonra Bursa'ya, Bursalılara sunabiliyoruz. Yani bugün saat 12'de dalından koparılmış bir ürün, o gün tesise getiriliyor, paketleniyor, yola çıkıyor, sabaha doğru Bursa’ya geliyor. Sabah saat 02.00'de ekibimiz hal operasyonunu başlatıyor. Ayrışan ürünler saat 07.00’de mağazalarımızda oluyor.

- Sebze dışı tedarik organizasyonu nasıl yapılıyor?

Onurca markası ile unlu mamul üretimi yapıyoruz. Tazeliği ve lezzeti ile kendine has mamuller hazırlayan Onurca, Onur Market aracılığıyla müşterilerimizle buluşuyor. Özen Gayrimenkul ile mağazalarımızın yer satın alma, kiralama ve planlamasını yapıyoruz. Şirketimiz ayrıca anahtar teslim projelere de imza atmaktadır. Yapımızı amiral gemimiz üzerine kurduk. Aslında onun dışındaki tüm firmalarımız Onur’u destekler nitelikte. Farklı sektörlerde bağımsız şirketlerde faaliyet göstermektense böyle bir yapıyı daha uygun bulduk. Esas işimiz süper marketçilik.

- Şaypa’da dâhil olmak üzere Bursa'da yerel market zincirlerinin büyük bir kısmı işe toptancılıkla başlamıştı. Sadece toptancılar ayak uydurdu bu büyük süpermarketlerle rekabete. Çoğu bakkal olarak kaldı, kapandı gitti. Onur eskiden toptancı mıydı?

Hayır. Biz kısa bir dönem toptancılık yaptık ancak hiçbir zaman ana işimiz olmadı. Aslında şöyle diyebiliriz; Onur, 1979 yılında 40-50 metrekare bir bakkalda başlayan yolculuğunda bugün 192 bin metrekare hizmet alanına sahip olmuş bir organizasyondur. Bunu destekleyen sacayakları vardır. Onlardan biri de entegre et tesislerimiz.

- Et tesisiniz nerede?

Hem İstanbul, hem de Bursa’da tesislerimiz var. Tesislerimizde hayvan kesimi yapmıyoruz. Kesilmiş eti kendi standartlarımıza uygun hale getiriyor, paketliyor ve yine Onur Market sayesinde müşterilerimize sunuyoruz.

- Canlı hayvan değil, et alıyorsunuz...

Evet, mezbahacılık veya hayvan üretimi de yapmıyoruz. Karkas eti alıp, kendi standartlarımıza uygun hale getirip şarküteri reyonlarımızda satıyoruz. Burada önemli olan eti, müşteriye en yüksek kalite standartlarında, en taze şekilde sunabilmek.

- Onur marketleri aracıyı neredeyse tamamen ortadan kaldırarak üreticiden tüketiciye gitmeyi pek çok üründe başarmış diyebilir miyiz?

Kesinlikle. Bunu çok rahat söyleyebiliriz, felsefemiz de bu yönde. Çiftçiden alıp, perakendeye getiriyoruz. Örneğin şu anda Kumluca'da, o bölge halkının duası bizi yaşatıyor. Bugüne kadar oradaki küçük esnafla ticaretleri olmuş ve burada bir takım sıkıntılar yaşanmış. Biz, şuan Onur sözü ile oradayız.

- Nasıl bir Şaypa devraldınız?

İsterseniz Şaypa’da süreç nasıl başladı, onu anlatayım. Bildiğiniz üzere son 3-4 yıldır perakende de hem ciro büyümeleri, hem kârlılık genel olarak olumsuz yönde ilerliyor. Piyasanın genelinde durumun bu şekilde devam ettiğini söyleyebiliriz. Fakat biz, işimize odaklı ve sevdalıyız. Verilere baktığımız zaman, bizim piyasanın iki buçuk katı kadar daha fazla büyüdüğümüzü görüyoruz. Hem ciro büyümeleri, hem de kârlılık noktasında başarılıyız. Çünkü biz, işimizi doğru yapıyoruz. İşimizi doğru yaptığımız için de bu sektörde oluşan şu hava bizim aleyhimize durmuyor. Ayrıca, ekonominin dalgalı bir grafik çizdiği dönemlerde cesur adımlar atmayı da felsefe olarak benimsedik. Daha çok yatırım ve sektörü teşvik eden hamleler yapıyoruz. Herkesin kendisini koruma altına aldığı, 'Elimdekini kaybetmeyeyim' dediği zamanlarda biz cesaretle sürecin üzerine gidiyoruz. Bu hamleleri kriz dönemlerinde de yaptık. Onur Market olarak, organik büyümenin yanı sıra, inorganik büyümeye de sıcak bakan bir yapıya sahibiz. Bu noktada büyüme stratejilerimizi belirlemiştik. 20, 30 şubeli mağazalarla görüşmelerimiz oldu ancak anlaşma sağlanmadı. O sıralarda Şaypa’dan bahsedilince, durduk düşündük; Bursa perakende pazarının yüzde 39'una sahip, çok iyi lokasyonlarda var olan, müşteri aidiyeti yüksek bir zincir. Tabi bu verileri görünce, diğer projeleri bırakıp Şaypa'ya odaklandık. Ve ağustos ayında görüşmelere başladık. Önce bir değerlendirme, sonra 20-25 kişilik ekip ile 30 günlük bir denetim süreci, daha sonra da satın alım izinleri olmak üzere operasyonu gerçekleştirmiş olduk.

- Neden Şaypa?

Şöyle bir anekdot anlatayım. O değerlendirme sürecinde bir tanıdığımızın kayınvalidesi, alışveriş için Şaypa'ya gidiyor. Aradığı ürünü bulamıyor. İkinci bir Şaypa'ya gidiyor, orada da bulamıyor. Sonra üçüncüde de bulamayınca teyzemiz eve geliyor ve ‘Şaypa kapanırsa biz nereden alışveriş yapacağız?’ diyerek ağlamaya başlıyor. Samimiyeti, markaya olan güveni düşünebiliyor musunuz? Her köşede bir marketin olduğu bir ortamda... Yani hiç kalkıp da, 'Ya Şaypa'da yoksa başka yerden alırım, canı cehenneme' demiyor. Tabi biz bunları o denetim sürecinde yaşayınca markayı satın almaya karar verdik. Biz Bursa'nın ekonomisine çok güveniyoruz. Bursa'nın çok dinamik bir yapısı var. Aslında Bursa'yı daha önceden biliyoruz. Barakfaki'de, Yenişehir'de tesislerimiz var. Dolayısıyla Bursa'ya gidip, geliyorduk. Yenişehir ve Barakfaki'de sebze meyve üzerine çalışıyoruz. Soğuk odalarımızda kış boyunca satacağımız; ayva, armut, elma vs. gibi meyveler depolanıyor ve İstanbul’a doğru götürülerek, dağıtımı sağlanıyor.

- Şaypa'yı satın alma ne kadara mal oldu?

Rakamsal veriler farklı. Aktif ve pasifleriyle aldık. O konuda biraz daha sürece ihtiyacımız var. O yüzden net bir rakam ortaya çıkmadan paylaşmak istemiyoruz.

- Şaypa mağazalarının adı değişmedi. Ama değişecek galiba, değil mi?

Şaypa adı kalacak diye bir plan yapmadık. Farklı markalarla hizmet etmek pek sürdürülebilir bir durum değil. 16 Kasım'da, Bursa'nın plakasında, 'Bursa Şaypa'da' kampanyamızın olduğu gün, Rekabet Kurumu'ndan satış izninin gelmesi ile entegrasyon sürecimiz başladı. Entegrasyon projemiz kapsamında tek marka adı altında hizmetimize devam etme kararı aldık. Buna da 2017'nin ilk çeyreğinden itibaren başlayacak, Şaypa mağazalarını Onur Market konseptine dönüştüreceğiz.

- Şaypa'nın kaç mağazası var?

Şuanda 70 mağaza ve 2 bin çalışma arkadaşımız var.

- Mağaza sayısı artacak mı?

Yeni mağaza düşünüyoruz, ama şu anda birkaç mağazada, konsept olarak bize uymayan yerler var. Mağaza sayımızı düşürmeden yerlerini değiştirmek istiyoruz. Şu anda arkadaşlarım iki ayrı yerle görüşüyorlar. İnşallah bitirecekler. Daha küçük, konseptimize uygun mağazacılık yapamayacağımız yerlerde kalamayız. Mesela Onur, bugüne kadar sadece bir tane mağazası için yer değişikliği yapmış, o da Trakya'da. 14 şubeli bir zincir almıştık. Bizim şubemizle mağazalarını aldığımız firmanın bir başka mağazası yan yana olduğu için birinin yerini değiştirdik. Biz çok analiz yapan bir firmayız. Mağaza açmadan önce ciddi bir fizibilite çalışması yaparız. Şuan Onur kriterlerine uymayan 3-4 mağazamız var. Onlarla ilgili çalışmalarımız sürüyor. Çalışmalarımız tamamlandıktan sonra yen, mağazalarımız da açılacak. Biz Bursa’yı Anadolu'ya açılan bir kapı olarak görüyoruz. Bursa'yı merkeze alarak etrafa yayılma sürecimizi de başlatmak istiyoruz.

- Şaypa'nın mağaza konseptinde değişiklik düşünüyor musunuz?

Tabi ki, biz gelirken bir kültür, bilgi ve tecrübe ile geliyoruz. Bunu da mutlaka yansıtacağız. Tabi çok zıt iki marka algısının da oluşmaması için organizasyonu zamana yayıyoruz. Ürün konumlandırma, ürün portföyü, ürünün organizasyonları, teşhir mantığı, mağazalarda bir aydınlatma.. Onur'un tarzında ne varsa, aynısını getirecek, Onur kültürünü Bursa’ya taşıyacağız.

- Müşteri portföyü?

Onur Market mağazalarımızda 2016 yılında 34 milyon kez alışveriş yapılmış. Yani 34 milyon insana direkt olarak hizmet etmiş onlardan 34 milyon defa para almışız. Şaypa ile birlikte 2017’de bu sayıyı 64 milyona çıkarmayı hedefliyoruz. Her bir müşterimizin 2,2 poşet doldurduğunu göz önünde bulundurduğumuzda gelecek yıl bizim mağazalarımızdan ortalama 150 milyon civarında poşet çıkacağını söyleyebiliriz.

- Şaypa mağazalarının adı Onur olacak, görünürde başka neler değişecek?

Bursalılar bundan böyle mağazalarımızda daha iyi ambiyans, daha iyi bir hava, daha çok ürün çeşidi, daha doğru fiyat, daha taze, daha leziz ürünlerle karışılayacaklar. Farklılıklarımız elbette olacak, ama çok uçuk, zıt bir mağazacılıktan bahsetmiyoruz. İddiamız şu; bizimle birlikte Bursa'nın perakende sektörü, tüketici, alışverişçi lehine değişecek. Aynı zamanda bizimle birlikte Bursa'da perakende sektörü bir değişim ve gelişim gösterecek.

- Mağazalar çoğalacak mı?

Evet. Biz Türkiye'nin 8. büyük perakendecisiyiz. Bizim 2023 vizyonumuz, 2011 yılında belirlendi. Hedefimiz, Türkiye'nin ilk 5 büyük gıda perakendecisinden birisi olmak. Şuanda 6 ilde 153 mağazamız var. Mağaza sayısı artışı ve büyüme ile ilgili rakam veremem ancak biz yılda en kötü ihtimalle yüzde 10 büyüme gerçekleştiriyoruz. Metrekare bazında büyümeden söz ediyorum. Toplam alanımız 192 bin metrekare. Bunların içerisinde mağazalarımız lojistik merkezlerimiz, depolarımız ve tesislerimiz var.